Để tạo ra những chú gà chọi đẹp mắt và khỏe mạnh, việc lựa chọn và lai tạo giống cần phải tuân thủ các nguyên tắc quan trọng. Khi lựa chọn giống để lai tạo, cần đặc biệt chú ý đến các đặc điểm vượt trội nhằm tạo ra thế hệ mới vượt trội so với thế hệ trước, giúp nâng cao năng suất và chất lượng.
Việc lai tạo đúng cách sẽ mang lại những chú gà chọi không chỉ có thể lực tốt mà còn có kỹ thuật chiến đấu xuất sắc. Có câu tục ngữ “Chó giống cha, gà giống mẹ,” nhấn mạnh vai trò quan trọng của con gà mẹ trong quá trình lai tạo. Chính vì vậy, chọn lựa con giống là yếu tố then chốt.
Bài viết dưới đây của SV388 sẽ giúp bạn khám phá chi tiết về các đặc điểm cần thiết cũng như phương pháp và cách lai tạo gà đá hiệu quả.
Cách chọn con giống tốt khỏe mạnh
Trong việc chọn con giống, SV388 gợi ý bạn một yếu tố không thể thiếu là chọn gà mái tốt để thay thế mái gốc và mái nền. Gà mái tốt cần phải có khả năng đẻ số lượng trứng lớn, trứng đạt tiêu chuẩn, đồng thời phải có khả năng sinh trưởng cao và sức đề kháng tốt chống lại sâu bệnh.
Các cách lai tạo gà đá
Phương pháp lai tạo gà đa dạng, phụ thuộc vào mục đích sử dụng và thời gian ngắn hạn mà người chăn nuôi có thể lựa chọn phương pháp phù hợp. Trong quá trình chăn nuôi, không nên áp dụng duy nhất một phương pháp vì điều này sẽ không mang lại hiệu quả cao.
Đối với gà đá cựa, phương pháp lai cận huyết và lai thường được ưa chuộng. Giữ gìn di truyền của thế hệ con là cách hiệu quả nhất để tạo dựng nguồn con giống chất lượng, đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Việc chọn lọc con giống giỏi và lai tạo thành công, cùng với việc đào tạo gà ngay từ khi còn nhỏ, sẽ giúp người chăn nuôi đạt được lợi nhuận lớn.
Để biết chi tiết về hai phương pháp lai tạo này, hãy cùng SV388 tìm hiểu ngay trong bài chia sẻ dưới đây
Cách lai cận huyết
Để lai tạo gà đá cựa, hai phương pháp phổ biến là lai cận huyết và lai xa. Việc bảo tồn di truyền của đời con là cách tối ưu nhất để xây dựng nguồn con giống chất lượng, mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Người chăn nuôi cần biết cách chọn lọc con giống chất lượng, biết cách lai tạo thành công và chăm sóc gà từ khi còn nhỏ để đảm bảo gà con phát triển tốt và mang lại lợi nhuận cao.
Phương pháp lai cận huyết là lai tạo những con gà có quan hệ huyết thống gần nhau. Việc này đòi hỏi phải lựa chọn kỹ lưỡng và có năng lực phân tích tỷ lệ gen cận huyết giữa đời bố mẹ và đời con để xác định các loại gen đồng hợp.
Càng cận huyết, tỷ lệ gen đồng hợp ở các đời sau càng cao. Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp này là dễ gây ra dị tật bẩm sinh như dị tật vú, mỏ, con ngươi do có cặp gen hiếm.
Hãy lắng nghe những chia sẻ dưới đây để tìm hiểu thêm cách sử dụng hai kỹ thuật di truyền hiệu quả.
Trường hợp lai tạo cận huyết
Kỹ Thuật Lai Cận Huyết Trong Lai Tạo Gà Chọi
- Lai Cận Huyết Sâu
Lai cận huyết sâu là phương pháp lai tạo giữa những con gà có quan hệ họ hàng gần trong cùng một đàn, với tỉ lệ cận huyết lên đến 25%. Dưới đây là ba cách lai cận huyết sâu khác nhau:
Lai Cận Huyết Sâu
Lai giữa anh em cùng mẹ khác cha hoặc cùng cha khác mẹ: Tỉ lệ cận huyết là 12.5%.
Lai giữa hai con gà cách nhau khoảng hai đời, có quan hệ bác rể – cháu gái hoặc bác rể – cháu trai: Tỉ lệ cận huyết cũng là 12.5%.
Lai giữa hai con gà cách nhau khoảng ba đời, có quan hệ ông cháu hoặc bà cháu: Tỉ lệ cận huyết là 12.5%.
Lai Cận Huyết Trung Bình
Phương pháp lai cận huyết trung bình được thực hiện bằng cách lai tạo giữa anh em họ với nhau, với tỉ lệ cận huyết khoảng 6.3%. Đây là một phương pháp cũng mang lại hiệu quả cao và được nhiều người chăn nuôi đánh giá cao.
Lợi Ích và Hạn Chế
Mục tiêu chính của lai cận huyết là nhằm ổn định gen tổng hợp, tạo ra những đặc điểm di truyền đồng nhất cho thế hệ sau. Tuy nhiên, việc lai cận huyết quá nhiều có thể dẫn đến các gen đồng hợp cố định, làm xuất hiện một số dị tật không mong muốn như miệng, mắt dị dạng, méo cổ, vẹo chân và lưng.
Vì vậy, người chăn nuôi cần có kiến thức chuyên sâu về phương pháp này cũng như các biện pháp phòng và chữa bệnh cho gà. Điều này sẽ giúp đảm bảo hiệu quả cao nhất trong quá trình chăn nuôi và giảm thiểu các rủi ro về sức khỏe cho đàn gà.
Tuy nhiên, phương pháp này cũng đem lại những kết quả không mong muốn. Như phát sinh một số cá thể dị tật ở mỏ, con ngươi bất thường, tật ngực, vẹo ngón và lưng. Vì thế, khi chăn nuôi chúng thì người nuôi cũng phải trang bị cho mình thêm những kiến thức trị bệnh cho gà với phương pháp này.
Cách nuôi gà chọi đá cựa theo phương thức lai xa
Lai xa là phương pháp lai tạo giữa hai con gà không có bất kỳ sự liên hệ di truyền nào với nhau. Đây là kỹ thuật được áp dụng rộng rãi trong giới kinh doanh để tạo ra những con giống có phẩm chất vượt trội. Dưới đây là ba loại lai xa thường được sử dụng:
Lai Đôi
Lai đôi là phương pháp lai tạo giữa hai dòng gà khác nhau hoàn toàn, không có quan hệ huyết thống. Mục tiêu là tạo ra thế hệ con có sự kết hợp của các đặc điểm tốt nhất từ cả hai dòng.
Lai Ba Dòng
Lai ba dòng là kỹ thuật lai tạo giữa ba dòng gà khác nhau. Phương pháp này phức tạp hơn lai đôi và đòi hỏi kiến thức chuyên sâu hơn, nhưng có thể tạo ra những con gà với sự đa dạng và phẩm chất vượt trội hơn.
Lai Bốn Dòng
Lai bốn dòng là phương pháp lai tạo phức tạp nhất, liên quan đến bốn dòng gà khác nhau. Kỹ thuật này tạo ra thế hệ con có sự đa dạng gen tối đa, giúp cải thiện đáng kể các đặc tính vượt trội về sức khỏe và khả năng chiến đấu.
Lợi Ích của Phương Pháp Lai Xa
- Tạo ra giống gà chất lượng cao: Phương pháp lai xa giúp tạo ra những con gà chọi có sức khỏe tốt, khả năng chiến đấu mạnh mẽ và phẩm chất vượt trội.
- Đa dạng gen: Lai xa giúp tạo ra sự đa dạng gen, giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh di truyền và tăng cường khả năng thích nghi của thế hệ con.
- Hiệu quả kinh tế: Giới kinh doanh ưa chuộng phương pháp này vì khả năng tạo ra giống gà có giá trị kinh tế cao.
Nhưng phương pháp có nhược điểm là chuyển giao những tính trạng xấu. Những tính trạng tốt thường là kết quả của lai xa nhưng không thể di truyền. Vì thế bạn nên sử dụng phương pháp lai cận huyết. Nhưng chúng ta cúng phải biết chọn lọc những cá thể tốt và loại bỏ cá thể xấu, dị tật.
Một số phương pháp nuôi gà chọi đá cựa hay
Ngoài hai phương pháp phổ biến nhất là lai cận huyết và lai thuần, còn có nhiều kỹ thuật lai khác được áp dụng rộng rãi trong nuôi gà thịt. Ví dụ, lai cuốn, lai thuần và cải tiến, lai ghép…
Các phương pháp này thường được sử dụng tại các trang trại gà thịt lớn hoặc trong chăn nuôi gà chọi lấy thịt quy mô nhỏ lẻ tại gia đình. Những kỹ thuật lai tạo này không chỉ giúp cải thiện chất lượng giống mà còn tối ưu hóa năng suất và hiệu quả kinh tế cho người chăn nuôi.
Phương Pháp Lai Dựa
Phương pháp lai dựa tương tự như lai xa, nhưng có một điểm khác biệt duy nhất là chỉ chọn giống gà trống từ một nguồn duy nhất. Nghĩa là chỉ sử dụng giống gà trống từ một nhà chuyên lai tạo giống.
Ưu điểm:
Cải thiện chất lượng: Chất lượng gà sẽ được cải thiện dần theo giống gà của nhà lai tạo.
Nhược điểm:
Phụ thuộc vào nhà lai: Chất lượng giống gà phụ thuộc nhiều vào nhà lai tạo.
Loại bỏ gà trống: Cần loại bỏ bớt gà trống của mình.
Phương Pháp Lai Quần
Phương pháp lai quần không yêu cầu nhiều về kỹ thuật, chỉ cần chú ý đến tỷ lệ giữa gà trống và gà mái. Tỷ lệ phổ biến là 20 gà trống ghép với 180 – 200 con gà mái. Đối với mô hình nhỏ hơn tại gia đình, tỷ lệ thích hợp là 1 gà trống và 5 – 12 gà mái.
Phương Pháp Lai Cuốn
Lai cuốn là phương pháp phân loại nhóm gà theo tuổi và giới tính: gà mái non được lai với gà trống già, và gà mái trưởng thành lai với gà trống tơ. Sau mỗi lứa đẻ, phương pháp này giúp cải thiện ngoại hình và tạo sự đa dạng về gen. Tỷ lệ lai cuốn thường là 1 gà trống với 10 gà mái.
Tiến hành lai tạo
Đối với thế hệ F1 thì vấn đề thu hoạch và ấp nở con giống từ bầy gà của bà con là một cách dễ dàng nhất tuy nhiên khó khăn lớn nhất vẫn là nếu thế hệ F1 xảy ra tình trạng tổn thương di truyền hoặc cận huyết con giống.
Chúng tôi tư vấn cho bà con một vài phương pháp lai gà nhằm tránh tình trạng cận huyết:
Phương pháp lai pha
Bà con mang giống trống mới ở nơi khác về mỗi năm là phương pháp lai phổ biến nhất và đây cũng là phương pháp được sử dụng phổ biến nhất trong chăn nuôi.
Qua mỗi một mùa sinh sản, những con trống mang giống khác từ nhiều nơi khác được thêm mới vào bầy để thực hiện thụ tinh nhân tạo mới, ưu điểm của phương pháp sẽ tránh được tuyệt đối tình trạng cận huyết, không xảy ra tình trạng suy giảm năng suất.
Tuy nhiên, trong thời gian lai tạo có thể sinh ra những tính trạng đột biến làm giống gà mới trở nên yếu ớt hơn vì vậy nhược điểm là không thể kiểm tra được tính trạng của con giống.
Phương pháp lai vô tính
Cũng là một phương pháp mà bạn lấy trống mới về từng mùa. Chỉ khác là lấy trống mới đẻ từ một nơi, sẽ giữ được tình trạng đã có ở gà tạo ra con giống mới sinh trưởng tốt, cũng có thể tránh được tình trạng cận huyết.
Phương pháp lai bầy
Là một phương pháp lai tạo theo bầy thành một đơn vị toàn thể hay được sử dụng tại các nông trại mô hình công nghiệp. Ví dụ với khoảng 20 con giống cùng 200 con mái, bầy sẽ tự lai tạo để cho ra con giống mới và tiếp tục lựa chọn con giống xuất sắc nhất trong đời kế tiếp, sau đó lại nhập số lượng con giống mới đã tiến hành lai tạo, sau cùng tổng hợp hai con giống mới để cho ra con giống xuất sắc cuối cùng.
Phương pháp lai ghép
Bà con cần chia bầy gà ra làm hai nhóm theo phương pháp này. Nhóm trống tơ được lai với mái non và nhóm trống tơ được lai với trống trưởng thành.
Vào cuối mùa lai tạo, tất cả hai nhóm được thanh lọc được gộp lại cho mùa tiếp theo, nơi gà con được nuôi dưỡng để trở thành mái tơ và trống tơ cho mùa lai tạo kế tiếp. Trong trường hợp chỉ có hai nhóm gà, nó là một phương pháp dễ dàng và có lợi thế.
Phương pháp lai ngược
Là phương pháp lai tạo ba bầy, con gà sẽ được phân làm 3 bầy mà từng bầy được gọi tên riêng: ví dụ như “1”, “2” và “3. Trống mới 1 sẽ lai tạo với duy nhất một bầy 1 trong mùa đầu tiên, thay thế cho trống mới 2 và 3. Ở mùa thứ hai, con trống tơ 1 sẽ lai tạo với bầy 2, giống lai tạo chéo ở mùa 3.
Cứ như thế, qua 3 mùa tái tổ hợp chéo sẽ tạo ra 03 giống mới. Không xảy ra tình trạng cận huyết cũng như không phải lai tạo giống mới trong giai đoạn lai tạo là đặc điểm bất lợi của phương pháp lai xoay.
Các điều cần lưu ý trong cách lai tạo gà đá
Mục đích
Là biện pháp giữ dòng gà theo dòng gà trống hoặc dòng gà mái. Tạo bản sao copy của gà trống hoặc mái F0 bắt đầu.
Ưu điểm:
Tạo ra các quần thể gà con đồng nhất kiểu hình, kiểu gen theo dòng gà trống hoặc theo dòng gà mái.
Đây cũng là một cách rất dễ học, dễ làm, đã được nhiều sư kê ứng dụng thành công.
Nhược điểm:
Thoái hoá máu, đa phần gà con đẻ lại sức khoẻ yếu, sinh trưởng kém, khó nuôi hay dịch bệnh, sinh đẻ kém.
Vì nếu gà mẹ F0 mà qua đời lúc gà con không đạt tỉ lệ máu mong ước sẽ coi như thất bại vì thế bước đầu gà mẹ F0 cần chăm sóc thật kỹ lưỡng.
Nhiễm sắc thể giới tính và lai dòng
Có một quan điểm sai lầm nghiêm trọng xung quanh bất kỳ gà con sẽ có được bất kỳ đặc tính của chúng từ mẹ hoặc bố. Cả hai con trống và mái sẽ có tất cả các đặc tính từ mẹ và bố của chúng.
Tuy nhiên, không bao giờ chuyển gà mẹ cho con mái bất kỳ gen kết nối giới tính nào trên nhiễm sắc thể giới tính. Tuy nhiên những gì được chuyển từ mẹ cho con mái thậm chí còn quan trọng hơn, đó là DNA nhiễm sắc thể của gà mẹ.
Đây là lý do tại sao sự chọn lọc gà mái của bạn một cách kỹ lưỡng là cực kỳ cần thiết và tại sao các nhà lai tạo vĩ đại lại lai dòng cho con gà mái.
Kết luận
Bất kể anh sử dụng phương thức như thế nào đối với bầy gà của mình, thành công dài lâu của việc lai tạo tuỳ thuộc vào việc có bầy gà bao gồm nhiều loài khác biệt về xuất xứ cũng như tính kiên nhẫn trong lai tạo.
Điều này có nghĩa là gìn giữ gà qua nhiều đời khác nhau và cách lai tạo gà đá càng nhiều giống khác nhau càng tốt nếu hoàn cảnh cho phép.
SV388 chúc anh chị em thành công.
